Глабалізацыя эканомікі - перавагі і пагрозы

Развіццё сусветнага гаспадаркі ў канцы мінулага стагоддзя спарадзіла з'ява так званай глабалізацыі.

Глабалізацыя эканомікі – гэта істотнае ўзмацненне ўзаемнай залежнасці краін у выніку росту маштабаў міжнароднай гандлю таварамі і паслугамі, узмацнення міжнародных фінансавых патокаў, руху рабочай сілы і навукова-тэхнічнага супрацоўніцтва. З прычыны ўсяго гэтага ўзнікае новая якасць сувязяў паміж краінамі, а менавіта: узаемнае пранікненне эканомік, паступовая страта імі нацыянальных асаблівасцяў, фарміраванне так званай мегаэкономики – «эканомікі эканомік».

Сучасны працэс глабалізацыі падрыхтаваны ўсім папярэднім развіццём грамадства. Але ў апошняй трэці 20 стагоддзя пачатак фарміравацца глабальнае эканамічнае прастору (дзякуючы навукова-тэхнічнай рэвалюцыі ў сферы камунікацый і абмену інфармацыяй).

Глабалізацыя эканомікі тлумачыцца наступнымі перадумовамі:

1) Дзейнасць урадаў розных краін накіравана на інтэграцыю нацыянальных эканомік шляхам лібералізацыі гандлю, рынку капіталаў, міграцыі рабочай сілы і г. д.

2) Інфармацыйныя і камунікацыйныя тэхналогіі праходзяць этап бурнага развіцця дзякуючы агульнасусветным карыстанню сеткай інтэрнэт.

Глабалізацыя эканомікі спараджае наступныя формы эканамічнага і палітычнага ўзаемадзеяння:

1) Зона свабоднага гандлю, у якой прадугледжваецца адмова ад гандлёвых квот.

2) Мытны саюз, у якім не толькі адсутнічаюць квоты, але таксама прымяняюцца адзіныя мытныя тарыфы.

3) Агульны рынак – гэта адсутнасць квот, адзіныя мытныя тарыфы, плюс вольны рух рэсурсаў (перш за ўсё – працоўных) паміж краінамі-удзельніцамі.

4) Эканамічны саюз – гэта агульны рынак плюс узгодненая эканамічная палітыка ўрадаў асобных краін.

5) Поўная інтэграцыя – гэта захаванне ўсіх умоў эканамічнага саюза, дапоўненае уніфікацыяй – правядзеннем агульнай эканамічнай палітыкі.

Асаблівай формай праявы глабалізацыі з'яўляюцца афшорныя зоны. Яны ўяўляюць сабой асобную тэрыторыю ці нават цэлую краіну, у межах якой капіталы іншых краін атрымліваюць падатковыя льготы і магчымасць ажыццяўляць розныя фінансавыя аперацыі ў любой валюце. У сучасным свеце існуе больш за сто афшорных зон.

Наступствы глабалізацыі: «за» і «супраць»

Працэс глабалізацыі з'яўляецца вельмі супярэчлівым з'явай сучаснага свету, паколькі мае як пазітыўныя, так і негатыўныя бакі.

Станоўчыя наступствы:

- дасягаюцца больш высокія і стабільныя сярэднія сусветныя тэмпы эканамічнага росту;

- павышаецца сярэдні ўзровень жыцця, а спажывецкі выбар (пералік даступных тавараў і паслуг) становіцца больш разнастайным;

- мабілізуюцца значныя фінансавыя рэсурсы для ажыццяўлення жыццёва важных праектаў для людзей усёй планеты – прадухіленне захворванняў, пераадоленне наступстваў экалагічных катастроф і т. п.;

-сучасныя тэхналогіі становяцца даступнымі не толькі для самых развітых краін, але і для ўсяго сусветнага супольнасці.

Пры ўсіх відавочных перавагах, глабалізацыя эканомікі нясе ў сабе і пагрозы, асабліва краінам з нізкім узроўнем развіцця.

- Эканомікі асобных краін пачынаюць губляць свае адметныя рысы, узмацняецца залежнасць іх развіцця ад міжнароднага эканамічнага парадку. Поўная інтэграцыя ў сусветную эканоміку пагражае стратай здольнасці ўрада кіраваць уласнай краінай. Гэтая пагроза тычыцца, перш за ўсё, краін, слабых эканамічна і палітычна. Развітыя ж пачынаюць дыктаваць умовы гульні і вызначаюць глабальную эканамічную сераду.

- Узнікаюць перадумовы для ўзнікнення спецыфічных канфліктаў – культурных, прававых, светапоглядных. Тое, што для людзей адной культуры лічыцца нормай, для іншых народаў будзе абсалютна непрымальным і варожым. Міжнародны бізнес, актыўна які працуе ва ўмовах розных краін, павінен прыстасоўвацца і ўлічваць асаблівасці кожнай нацыянальнай культуры.