Школьнае сачыненне "Што такое мужнасць?"

Сачыненне “Што такое мужнасць?” – гэта праца, якую задаюць пераважна вучняў старэйшых класаў. У дзяцей 16-17 гадоў ужо сфарміравалася ўсведамленне, разуменне многіх рэчаў, яны здольныя да больш глыбокім разваг, чым навучэнцы сярэдніх і пачатковых класаў. Так што для іх гэта заданне асаблівых цяжкасцяў прадстаўляць не павінна. Аднак для многіх напісанне эсэ або сачыненні – сапраўдная праблема. Не ўсе ведаюць, як лепш пачаць сачыненне “Што такое мужнасць?”, як менавіта развіць думка, аформіць заключэнне. Што ж, варта пра гэта расказаць.

Уступ

Сачыненне на тэму “Што такое мужнасць?” можна пачаць па-рознаму. Хто-то ва ўступе пазначае тэму і ставіць пытанне перад чытачом, на які потым дае адказ. Хто-то пачынае з развагі, тым самым звяртаючы ўвагу на тэкст. Маецца маса спосабаў. Нядрэнным уступленнем могуць стаць наступныя словы: “Часам мы можам пачуць, як хто-то заклікае іншага чалавека быць больш мужным. Гэта здараецца нярэдка. Многія словы людзі разумеюць такімі, якімі яны з'яўляюцца, то ёсць па змаўчанні. Не ўсе спрабуюць разглядзець у якім-небудзь звыклым вымярэнні глыбокі сэнс. Быццам бы, гэта натуральна. З іншага боку, кожны з нас павінен ведаць сапраўднае значэнне слоў, якія ён ужывае ў прамовы. У словы “мужнасць” таксама ёсць сваё глыбокае значэнне. І пра яго варта распавесці”.

Такога роду ўступленне добра тым, што ў ім адразу прасочваецца тэма сачынення, а таксама становіцца зразумела, аб чым плануюць гаварыць далей. Прыём разважанні з'яўляецца адным з самых папулярных у гэтым плане і, трэба сказаць, дзейсным.

Разбор тэрміна

Многія вырашаюць падысці да пытання літаральна. То бок, не філасофстваваць, а даць першапачаткова дакладнае вызначэнне слову. Падобны прыём можна сустрэць і ў такой працы, як сачыненне “Што такое мужнасць?” Але даць вызначэнне таксама цяжка. Можна, вядома, перапісаць яго з слоўніка, аднак трэба памятаць, што эсэ – гэта мастацкі твор па сваёй сутнасці, прызначанае для лёгкага, часам забаўляльнага чытання. Яно не павінна напружваць чытача. Так што і тэрмін павінен быць апісаны не ў афіцыйным стылі, а ў звычайным, размоўным.

Можна напісаць наступнае: “Мужнасць – гэта якасць, звязанае з мужчынамі. І зразумець гэтую ісціну можна толькі зірнуўшы на корань слова. Быць мужным – гэта значыць паводзіць сябе так, як гэта робяць сапраўдныя мужчыны. А далей ужо кожны сам для сябе дапаўняе тэрмін. Адны лічаць, што мужчына павінен быць моцным, упэўненым у сабе, мэтанакіраваным. Іншыя – што ў яго павінны быць пэўныя манеры, высокія норавы, прыстойнасць. Трэція ж падтрымліваюць і тое, і іншае меркаванне”. Такога роду апісанне тэрміна цалкам падыходзіць для мастацкага тэксту. Яно гранічна зразумелая, кароткае і, што самае галоўнае, дадзена без лішніх складаных слоў.

Аргументаванае разважанне

Сачыненне “Што такое мужнасць?” павінна быць не толькі цікавым, але яшчэ і абгрунтаваным. Усім вядома, што ў эсэ нярэдка сустракаюцца элементы развагі. Уласна кажучы, гэта аснова любога тэксту. Але тут важна, каб разважанне грунтавалася на чым-то. Факты, аргументы, прыклады з жыцця – усё гэта падыходзіць. Галоўнае, каб у аўтара атрымалася пераканаць свайго чытача ў тым, што яго меркаванне – правільнае.

У прыклад можна прывесці такі варыянт: “Мужнасць можа мець некалькі праяў. Па-першае, гэта адсутнасць баязлівасці. Але гаворка ідзе не аб ахвярнасці і аб бязмежным бясстрашнасць. Мужны чалавек ідзе на смелыя ўчынкі толькі тады, калі ўсё добра ўзважана, і любыя рызыкі, а таксама іх верагоднасць, папярэдне вядомыя, як і спосабы справіцца з імі”. На гэтым невялікім прыкладзе можна бачыць, што тут ёсць як зацвярджэнне, так і разважанне, заснаванае на веры і перакананнях. Такі прыём цалкам падыходзіць для эсэ “Мужнасць і гераізм”.

Складанне і яго галоўная думка

Тое, аб чым варта пісаць, гэта ўжо справа кожнага аўтара. Адны вырашаюць заняцца працай над эсэ пад назвай “Мужнасць на вайне”. Сачыненне такога роду напісаць нялёгка. Тэма хвалюючая. Але, тым не менш, “Мужнасць на вайне” - сачыненне, якое можа атрымацца вельмі маляўнічым, уражлівым і яркім, паколькі ў аснову пакладзены падзеі, якія адбываліся зусім нядаўна, і шмат у каго ў сям'і ёсць свой Герой, здольны расказаць аб тых страхах, з якімі даводзілася сутыкацца мужнымбайцам.

Іншыя ж вырашаюць прысвяціць сачыненне на тэму “Мужнасць” дзяўчатам і разбурэння стэрэатыпаў. Таму што ў нашым грамадстве, якое стала ўжо нашмат сучасней, усё-ткі засталіся забабоны, якія тычацца таго, што жанчыны – гэта слабы пол. Але мы рэальна можам бачыць на прыкладах, што гэта не так. Шматдзетныя маці-гераіні, у адзіночку выхавалі пяцёра выдатных дзяцей, жалезныя бізнес-лэдзі, якія самастойна дамагліся шматмільённага стану, бясстрашныя збавіцельніцы – хіба гэтых дзяўчат можна назваць слабымі? Увогуле, тэма мужнасці можа разветвляется ў самых розных напрамках. І тут кожны сам выбірае, што яго хвалюе, аб чым варта расказаць.

Меркаванне аўтара

Некаторыя вучні пішуць сачыненне ад нявызначанага асобы, быццам бы абстрактна. Іншыя ж – ад сябе, выказваючы асабістае меркаванне. На самай справе абодва варыянты правільныя. Проста кожны выбірае тое, што яму больш па душы. Але ў другім выпадку ёсць адзін нюанс. Калі аўтар выказвае ў сваёй працы асабістае меркаванне, то яно павінна быць адпаведна аформлена. Ні ў якім выпадку нельга прапагандаваць яго і выклікаць астатнім. Трэба аформіць яго так, як быццам бы аўтар проста падзяліўся ім, ненадакучліва, паміж справай. Гэта мастацтва, не кожнаму дадзена стрымаць свае эмоцыі на лісце. Але ўсё прыходзіць з вопытам, так што калі хочацца падзяліцца сваімі думкамі, варта гэта зрабіць. Мастацкія тэксты гэтых і жывыя.

Структура

Вучні, ужо не раз пісалі эсэ, ведаюць, якая ў яго структура. На самай справе тут няма нічога складанага. “Сапраўднае мужнасць немногоречиво” – сачыненне, якое мае тры асноўныя часткі. Гэта уступ, асноўная думка і заключэнне. Пачатак пазначае тэму і падводзіць да яе чытача. У змесце яна найбольш поўна раскрываецца і падмацоўваецца цікавымі звесткамі, фактамі, прыкладамі і думкамі. А заключэнне быццам бы падводзіць рысу і ставіць кропку ў гісторыі. Няма нічога складанага – па такім прынцыпе выстройваюцца любыя мастацкія тэксты, будзь то эсэ, артыкул або кніга. У тым ліку і сачыненне на тэму "Мужнасць".

Заключэнне

Перад многімі школьнікам стаіць пытанне аб тым, якім павінна быць завяршэнне эсэ. Сачыненне “Мужнасць і стойкасць” дапушчальна скончыць па-рознаму. Сапраўды гэтак жа, як і ў выпадку з уступленнем. Але найбольш папулярным спосабам лічыцца цитатное завяршэнне. Гэта пара фраз ад аўтара, якія падводзяць рысу ўсяго вышэйсказанага і часам выказваюць яго ўласнае меркаванне, дапоўненае прыгожай цытатай. Афарызм абавязкова павінен быць па тэме. На шчасце, цытат на падобную тэму існуе маса. Прыкладам лагічнага заключэння можна стаць што-то падобнае: “Смелыя і адважныя людзі заўсёды былі ў цане. Бо, як казаў Арыстоцель, мужнасць - гэта цнота, у сілу якой людзі, знаходзячыся ў небяспецы, здзяйсняюць выдатныя справы”.