FreeBSD 10: усталёўка і налада

Калі гаворка заходзіць пра UNIX-сістэмах, нельга не ўспомніць пра свабодны праект FreeBSD. Магутная і надзейная сістэма, якая, на жаль, вельмі складаная ў наладзе і стварае нямала праблем тым, хто ўсё ж рызыкуе яе ўсталяваць. У дадзеным матэрыяле сабрана кароткая інфармацыя аб сістэме. Тут вы знойдзеце засцярогі, апісанне працэсу ўстаноўкі FreeBSD 10, а таксама папулярных кампанентаў, неабходных для базавай налады і працы з дыстрыбутывам.

Што ўяўляе сабой FreeBSD?

FreeBSD 10 – гэта свабодная аперацыйная сістэма, якая была распрацавана студэнтамі з Берклі яшчэ ў 1993 годзе. FreeBSD ўяўляе сабой цэласную аперацыйную сістэму з ядром, наборам драйвераў і падтрымлівае ўсе папулярныя платформы, уключаючы ARM і PowerPC. Сістэма адрозніваецца высокай стабільнасцю працы і зарэкамендавала сябе як ідэальнае рашэнне для размяшчэння на яе базе сервераў.

FreeBSD мае ідэю мінімалізму, таму ў сістэме не ўдасца знайсці графічнага інтэрфейсу і аўтаматычнага ўсталёўшчыка. Ўстаноўка і настройка FreeBSD 10 зойме нямала часу, а таксама запатрабуе пэўнай спрыту. Зрэшты, пра гэта пагаворым далей.

Засцярогі

Ніякай аўтаматыкі. Увесь працэс ўстаноўкі і кіравання сістэмай адбываецца ў ручным рэжыме. Нават усталёўка пакетаў у FreeBSD 10 – гэта сапраўдная пакута. Стандартная ўтыліта PKG не ўмее адсочваць залежнасці, таму, нават калі вы ўсталюеце неабходны пакет, але пры гэтым у сістэме не выявіцца яго залежны пакет, то ён проста не запусціцца. Інфармацыя пра залежнасці ў самой сістэме не захоўваецца, а значыць, за ёй прыйдзецца лезці ў інтэрнэт і планамерна пераправяраць некалькі розных крыніц, так як нават у афіцыйным кіраўніцтве інфармацыя далёка не поўная.

Таксама трэба мець на ўвазе і тое, што працэс ўстаноўкі можа зацягнуцца. Асабліва гэта тычыцца тых выпадкаў, калі на дыску або «флешке» маецца толькі базавая аперацыйная сістэма, а астатнія кампаненты выгружаюцца з рэпазітароў FreeBSD, хуткасць на якіх вельмі непрыемна ўражвае.

Падрыхтоўка да ўстаноўцы

такім чынам, у гэтым раздзеле разгледзім шэраг момантаў, якія неабходна ўлічваць перад тым, як брацца за ўстаноўку FreeBSD 10.

• Графічнага інтэрфейсу не будзе, таму будзьце гатовыя да таго, што прыйдзецца навучыцца карыстацца тэрміналам, вывучыць каманды для кіравання сістэмай (а іх зусім нямала) і шмат-шмат друкаваць (так, ніякіх «капіяваць-ўставіць» не будзе).
• Памятаеце, што ўстаноўка сістэмы запатрабуе вельмі шмат часу і нерваў. На ўсё пра ўсё можа сысці больш за 4 гадзін і з дзясятак цыгарэт/кубкаў кавы. Будзьце гатовыя і лепш вылучыце пад эксперымент свабодны дзень.
• Калі гаворка ідзе пра арыгінальнай сістэме, то для ўстаноўкі FreeBSD неабходна абзавесціся DVD-сістэмы чынам (яго можна знайсці на афіцыйным сайце).
• Для ўстаноўкі FreeBSD 10 з «флэшкі» спатрэбіцца ўтыліта uniboot і працоўны кампутар, з якога і будзе рабіцца запіс.
• Перад пачаткам устаноўкі лепш выбраць прыдатную «машыну», на якой не будзе захоўвацца важная інфармацыя і якую не шкада будзе «забіць». Як правіла, выкарыстоўваецца стары кампутар, які жыве дзе-небудзь на балконе.
• Таксама варта загадзя падрыхтаваць сабе альтэрнатыўны доступ у інтэрнэт (на смартфоне або іншым кампутары). Без інструкцыі і дапамогі дасведчаных людзей не абысціся.

Ўстаноўка і настройка сістэмы

Падрыхтаваўшы «флешку» або дыск з сістэмы чынам, неабходна, каб увайсці ў BIOS і запытаць загрузку з вонкавага носьбіта. Пасля гэтага пачынаецца працэс ўстаноўкі.

• Першае, што ўбачыць карыстальнік – акно прывітання і тры варыянту загрузкі. Неабходна выбраць пункт Install.
• У наступным акне будзе прапанавана выбраць раскладку клавіятуры. Нічога мяняць не трэба, так як па змаўчанні варта ангельскую мову, а менавіта ён нам патрэбны.
• Далей неабходна паказаць імя сервера (можна выбраць любы на ваш густ).
• У наступным акне ўсталёўшчык прапануе выбраць кампаненты сістэмы, якія павінны быць устаноўлены разам з ядром і базавай сістэмай. Можна выбраць мінімальную ўстаноўку і загрузіць неабходныя элементы пазней, але лепш усё ж загадзя ўсталяваць кампаненты ports і src, так як яны сапраўды спатрэбяцца падчас працы.
• Наступным этапам стане налада Сеткі. Неабходна ўвесці дадзеныя, якія падаў правайдэр. У выпадку з DHCP дастаткова будзе толькі пагадзіцца прыняць налады па дадзеным пратаколе.
• Самая складаная працэдура – разбіўка дыска на часткі. Калі ў планах няма ўстаноўкі паралельна з іншай сістэмай, то лепш выбраць аўтаматычную разбіўку на ўвесь дыск. Ўсталёўшчык прадэманструе створаныя раздзелы памяці і прапануе пачаць ўстаноўку.
• Па заканчэнні працэсу ўстаноўкі FreeBSD 10 сістэма прапануе стварыць ROOT-карыстальніка і задаць для яго пароль.
• Заключным этапам з'яўляецца налада гадзіннага пояса. Тут праблем не ўзнікне, усяго толькі трэба зверыцца з любымі гадзінамі пад рукой.

Ўстаноўка KDE ў FreeBSD 10

Пасля ўстаноўкі базавай аперацыйнай сістэмы, многія карыстальнікі, якія выкарыстоўваюць FreeBSD як хатнюю аперацыйную сістэму, загружаюць і ўсталёўваюць графічную абалонку. Часцей за ўсё выбар падае на KDE. Нягледзячы на тое, што існуе меркаванне, быццам ўстаноўка KDE ў FreeBSD 10 - гэта складана, справіцца з гэтай задачай можна.

Для пачатку неабходна падрыхтаваць базу і загрузіць шэраг пакетаў:

• Графічны сервер усталёўваецца камандай pkg install xorg.
• Драйверы для графічнага адаптара ўсталёўваюцца камандай pkg install nvidia-driver.
• Саму абалонку можна ўсталяваць камандай pkg install kde.
• Графічны рухавічок Oxygen, неабходны для працы абалонкі, усталёўваецца камандай pkg install gtk-oxygen-engine.
• Канфігурацыйны файл усталёўваецца камандай kde-gtk-config.

Што тычыцца ўстаноўкі самой абалонкі, то яе можна вырабіць двума рознымі шляхамі: з Сеткі з дапамогай каманды pkg_add -r kde або з партоў, перайшоўшы ў дырэкторыю cd /usr/ports/x11/kde3 і выканаўшы каманду make install clean.

Пасля гэтага неабходна выбраць новы працоўны стол у якасці рабочага стала па змаўчанні. Для гэтага неабходна адрэдагаваць файл .xinitrc. Гэта робіцца камандай echo «exec startkde» > ~/.xinitrc.

Цяпер працоўны стаў можна запусціць з дапамогай каманды startx.

Ўстаноўка MC ў FreeBSD 10

MC – гэта скарачэнне ад Midnight Commander. Гэта спецыялізаваная ўтыліта для кіравання файламі.

такім чынам, для ўстаноўкі MC неабходна:

• Перайсці ў дырэкторыю з партамі камандай cd /usr/ports/misc/mc.
• Запусціць выбраную канфігурацыю Make Config.
• Ўсталяваць кліент камандай make install clean.
• Калі ўстаноўка выканана правільна, то кліент можна будзе запусціць камандай mc.

Усе залежнасці (неабходныя файлы і ўтыліты) будуць выгружаны з Сеткі аўтаматычна (пры наяўнасці шырокапалоснага падлучэння да інтэрнэту).