Якім быў Аляксандр 2? Асобу імператара. Біяграфія, гады праўлення

Першы вясновы дзень 1881 года быў обагрен крывёю імператара, які ўвайшоў у гісторыю Расіі як вялікі правадыр рэформаў, па праве заслужыў падараваны яму народам эпітэт вызваліцеля. У гэты дзень імператар Аляксандр 2 (гады праўлення - 1855-1881) быў забіты выбухам бомбы, кінутай народовольцем Ігнатам Гриневицким.

Юныя гады спадчынніка прастола

17 красавіка 1818 года над Масквой пракаціліся грымоты салюту – у якая спынілася ў архірэйскім доме імператарскай пары нарадзіўся спадчыннік прастола, які атрымаў пры святым хрышчэнні імя Аляксандр. Цікаўны факт: пасля смерці Пятра I адзіным кіраўніком Расеі, якія нарадзіліся ў яе старажытнай сталіцы, быў менавіта ён – будучы імператар Аляксандр 2.

Біяграфія яго сведчыць аб тым, што дзяцінства спадчынніка прастола прайшло пад пільным поглядам бацькі. Васпан Мікалай I надаваў самую пільную ўвагу выхаванню сына. Абавязкі хатняга настаўніка Аляксандра былі ўскладзены на знакамітага паэта В. А. Жукоўскага, які не толькі выкладаў яму граматыку рускай мовы, але і прывіваў хлопчыку агульныя асновы культуры. Спецыяльным жа дысцыплінах, такім як замежныя мовы, ваеннае справа, заканадаўства і свяшчэнная гісторыя, яго навучалі лепшыя педагогі таго часу.

Нявінная юнацкая любоў

Верагодна, лірычныя вершы яго хатняга настаўніка і старэйшага сябра В. А. Жукоўскага наклалі свой адбітак на свядомасць юнага Аляксандра. Па ўспамінах сучаснікаў, у ім рана стала выяўляцца схільнасць да рамантычнай закаханасці, што выклікала незадаволенасць бацькі, чалавека, дарэчы, таксама далёка не бязгрэшнага. Вядома, што падчас паездкі ў Лондан Саша быў зачараваны юнай дзяўчынай – будучай каралевай Вікторыяй, але гэтым пачуццям наканавана было знікнуць.

Больш:

Нервовы імпульс, яго пераўтварэнне і механізм перадачы

Нервовая сістэма чалавека выступае своеасаблівым каардынатарам у нашым арганізме. Яна перадае каманды ад мозгу мускулатуры, органаў, тканін і апрацоўвае сігналы, якія ідуць ад іх. У якасці своеасаблівага носьбіта дадзеных выкарыстоўваецца нервовы імп...

Куды паступаць пасля 11 класа? Якую выбраць прафесію?

Пры выбары сваёй будучай прафесіі не варта абапірацца на чые-то рэкамендацыі і парады, тым больш не трэба падпарадкоўвацца сваім бацькам, якія даволі часта вырашаюць без вас самастойна, куды паступіць пасля 11 класа. Варта задумацца, наколькі паспяхо...

Крывяносная сістэма жывёл, як вынік эвалюцыйнага развіцця свету

Крывяносная сістэма жывёл прайшла доўгі шлях фарміравання ў ходзе эвалюцыйнага развіцця свету. Яна ўтварылася на месцы рудыментарных частак першаснай паражніны цела, якая ў вышэйшых жывёл была выцесненая целломом, або другаснай паражніной цела. У пра...

Пачатак дзяржаўнай дзейнасці

Васпан Мікалай I рана стаў прылучаць сына да дзяржаўных справах. Ледзь дасягнуўшы паўналецця, ён быў уведзены ў склад Сената і Свяцейшага Сінода. Каб будучы манарх бачна прадстаўляў маштабы імперыі, якой яму трэба будзе кіраваць, бацька адправіў яго ў 1837 годзе ў падарожжа па Расіі, за час якога Аляксандр наведаў дваццаць восем губерняў. Услед за тым ён з'ехаў у Еўропу для папаўнення ведаў і завяршэння адукацыі.

Праўленне Аляксандра 2 пачалося ў 1855 годзе, адразу пасля таго як смерць перапыніла трыццацігадовы перыяд цараваньня яго бацькі Мікалая I. У спадчыну яму дасталіся праблемы, звязаныя з сялянскім пытаннем, фінансавым крызісам і безнадзейна прайгранай Крымскай вайной, якая паставіла Расею у стан міжнароднай ізаляцыі. Усе яны патрабавалі неадкладнага вырашэння.

Надзённая неабходнасць рэформаў

Для таго каб вывесці краіну з якое стварылася крызісу, патрабаваліся рэформы, неабходнасць якіх дыктавала само жыццё. Першай з іх стала адмена ваенных паселішчаў, уведзеных яшчэ ў 1810 годзе. Васпан адным росчыркам пяра адправіў у мінулае архаізм, не прыносіў карысці для арміі і провоцировавший сацыяльны выбух. З гэтага вельмі неадкладнага справы і прыступіў да сваім вялікім пераўтварэнняў Аляксандр 2.

Адмена прыгоннага права

Пачатак быў пакладзены. Услед за тым, імператар Аляксандр 2 ажыццявіў выкананне сваёй галоўнай гістарычнай місіі – адмену прыгоннага права. Вядома, што аб неабходнасці гэтага акту пісала яшчэ імператрыца Кацярына II, але ў тыя гады свядомасць грамадства не было гатова да гэтак радыкальных пераменаў, і кіраўніца ад іх разважліва ўстрымалася.

Зараз жа, у сярэдзіне XIX стагоддзя, Аляксандр 2, асобу якога фармавалася пад уплывам цалкам іншых гістарычных рэалій, разумеў, што калі не адмяніць рабства заканадаўчым шляхам, то яно паслужыць дэтанатарам для нарастаючай у краіне небяспекі рэвалюцыйнага выбуху.

з Гэтага ж пункту гледжання прытрымліваліся і найбольш прагрэсіўныя дзяржаўныя дзеячы яго атачэння, але ў прыдворных колах сфармавалася шматлікая і ўплывовая апазіцыя, якая складалася з саноўнікаў мінулага валадараньня, выхаваных у казарменна-бюракратычным духу Мікалая I.

Тым не менш у 1881 годзе рэформа была ажыццёўлена, і мільёны прыгонных сталі раўнапраўнымі грамадзянамі Расеі. Аднак гэта пацягнула за сабой новую праблему, вырашаць якую павінен быў Аляксандр 2. Коратка гаворачы, яна зводзілася да таго, што з гэтага часу вольных сялян неабходна было забяспечыць сродкам да існавання, то ёсць зямлёй, якая належала памешчыкам. Рашэнне гэтай задачы расцягнулася на многія гады.

Рэформы фінансаў і вышэйшай адукацыі

Наступным важным крокам, якім адзначыўся праўленне Аляксандра 2, была фінансавая рэформа. У выніку адмены прыгоннага права ў Расіі складваўся зусім іншы тып эканомікі – капіталістычны. Фінансавая сістэма дзяржавы, заснаваная на падушнага падатку, не адказвала патрабаванням часу. Для яе мадэрнізацыі ў 1860-1862 гг. ствараецца новае для краіны ўстанова – дзяржаўны банк. Акрамя гэтага з гэтага часу бюджэт у адпаведнасці з рэформай зацвярджаўся Дзяржаўным саветам і асабіста імператарам.

Праз два гады пасля адмены прыгоннага права настаў час унесці змены ў сферы вышэйшай адукацыі. Гэтамуважнай распачынання прысвяціў у 1863 годзе сваю чарговую рэформу Аляксандр 2. Коратка яе можна ахарактарызаваць як ўсталяванне вызначанага парадку арганізацыі навучальнага працэсу ў універсітэтах. Справядліва заўважыць, што гэтая рэформа з'явілася самай ліберальнай з усіх, праведзеных у гады наступных царстваванняў.

Ўстанова земстваў і абноўленага судаводства

Важнымі заканадаўчымі актамі сталі земская і судовая рэформы, ажыццёўленыя ў 1864 годзе. У той час аб надзённай неабходнасці іх пісалі ўсе перадавыя грамадскія дзеячы краіны. Гэтым галасам супрацьстаяла ўсё тая ж апазіцыя, на думку якой не мог не прыслухоўвацца Аляксандр 2.

Асоба гэтага манарха шмат у чым характарызуецца яго пастаянным імкненнем балансаваць паміж двума рознымі полюсамі грамадскай думкі – прагрэсіўнай інтэлігенцыяй і прыдворным кансерватызмам. Аднак у дадзеным выпадку ён праявіў цвёрдасць.

У выніку былі ажыццёўлены два найважнейшых для дзяржавы новаўвядзенні – рэформа, якая дазволіла перабудаваць усю аджылы свой век судовую сістэму на еўрапейскі лад, і другая, якая змяніла парадак адміністрацыйнага кіравання дзяржавай.

Пераўтварэнні ў арміі

Пазней да іх дадаліся рэформы гарадскога самакіравання, сярэдняй адукацыі і ваенная, у выніку якой быў здзейснены пераход ад рэкруцкіх набораў да ўсеагульнай вайсковай павіннасці. Галоўным іх арганізатарам і правадніком у жыццё быў, як і раней, Аляксандр 2.

Біяграфія яго уяўляе сабой прыклад дзейнасці прагрэсіўнага і энергічнага, але не заўсёды паслядоўнага дзяржаўнага кіраўніка. Спрабуючы ў сваіх дзеяннях сумясціць інтарэсы супрацьлеглых сацыяльных слаёў, ён у выніку апынуўся чужы і рэвалюцыйна настроеным нізоў грамадства, і арыстакратычнай вярхушкі.

Сямейная жыццё манарха

Аляксандр 2 – асоба шматгранная. Разам з халоднай разважлівасцю, у ім уживалась абазначылася яшчэ ў юнацтве схільнасць да рамантычным захапленням. Чарада мімалётных салонных інтрыг з фрейлинами двара не перарвалася нават пасля яго ўступлення ў шлюб з прынцэсай Марыяй Августой Гессенской, якая прыняла ў праваслаўі імя Марыі Аляксандраўны. Яна была кахаючай жонкай, надзеленай дарам шчырага ўсёдаравання. Пасля яе смерці, выкліканай на сухоты, васпан ажаніўся на сваёй даўняй фаварытцы Кацярыне Міхайлаўне Долгоруковой, для якой яго трагічная гібель стала непапраўных ударам.

Канец жыцця вялікага рэфарматара

Аляксандр 2 – асоба па-свойму трагічная. Усе сілы і энергію ён прысвяціў ўздыму Расеі на еўрапейскі ўзровень, але сваімі дзеяннямі шмат у чым даў штуршок нарождавшимся у тыя гады ў краіне дэструктыўным сілам, ввергшим пасля дзяржава ў бездань крывавай рэвалюцыі. Забойства Аляксандра 2 стала заключным звяном ланцуга учыненых на яго замахаў. Іх налічваецца сем.

Апошняе, якое каштавала жыцця гаспадара, было здзейснена 1 сакавіка 1881 года на набярэжнай Екацярынінскага канала ў Санкт-Пецярбургу. Яго арганізавала і здзейсніла група тэрарыстаў, именовавшая сябе «Народная воля». У яе склад уваходзілі людзі розных сацыяльных слаёў грамадства. Яны дрэнна ўяўлялі сабе спосабы пабудовы новага свету, аб якім пастаянна казалі, тым не менш іх аб'ядноўвала імкненне разбурыць асновы старога.

Для дасягнення пастаўленай мэты нарадавольцы не шкадавалі ні сваіх, ні тым больш чужых жыццяў. Па іх уяўленням, забойства Аляксандра 2 павінна было стаць сігналам да ўсеагульнага паўстання, але ў рэчаіснасці яно спарадзіла ў грамадстве толькі страх і пачуццё безнадзейнасці, якія з'яўляюцца заўсёды, калі закон парушаецца грубай сілай. Сёння помнік цару-вызваліцелю з'яўляецца храм «Выратаваў на крыві», збудаваны на месцы яго гібелі.