Броўнаўскі рух: агульныя звесткі.

На ранніх этапах развіцця вучэння аб коллоідных сістэмах лічылася, што малекулярна-кінэтычныя ўласцівасці ўласцівыя толькі сапраўдным растворам. Шматгадовымі даследаваннямі было даказана, што гэтыя ўласцівасці ўласцівыя і коллоидным растворам. Устаноўлена, што паміж імі няма якасных адрозненняў, а існуюць толькі колькасныя, якія залежаць галоўным чынам ад велічыні і формы коллоідных часціц (міцэлы). Таму адкрыццё броўнаўскага руху ў гэтым сэнсе мела велізарнае значэнне.

Упершыню (у 1827 годзе) броўнаўскі рух было даследавана ангельскай батанікам Робертам Броуном. Назіраючы пад ультрамикроскопом за кветкавай пылком раслін, узважанай у кроплі вады, вучоны выявіў, што мікраскапічныя часціцы кветкавай пылка бязладна (хаатычна) і бесперапынна перамяшчаюцца. Броўнаўскі рух – гэта бязладнае, зігзагападобныя або хаатычны рух мікрачасцін. Шматлікімі даследаваннямі ўстаноўлена, што хаатычны рух малекул абумоўліваецца памерам часціц, тэмпературай і глейкасцю дысперсійнай асяроддзя. Пры гэтым прырода рэчывы практычна не ўплывае на іх перамяшчэнне.

Броўнаўскі рух і сучасная малекулярна-кінэтычная тэорыя вадкасцяў

Фрэнкель выказаў здагадку, што пры зняцці адной малекулы адбываецца перагрупоўка бліжэйшых, пры гэтым кожная з іх імкнецца заняць ранейшае становішча, якое найбольш выгаднае ў энергетычным стаўленні.

У выніку скачкападобнага і бесперапыннага перамяшчэння малекул адбываецца працэс самодиффузии. Раствораныя ў вадкасці мікрачасціны (дысперсійная фаза) здзяйсняюць рух прыкладна такое ж, як і малекулы растваральніка (дысперсійная серада). З прычыны бесперапыннага хаатычнага руху яны актыўна перамяшчаюцца і не застаюцца на якім-небудзь месцы.

Больш:

Нервовы імпульс, яго пераўтварэнне і механізм перадачы

Нервовая сістэма чалавека выступае своеасаблівым каардынатарам у нашым арганізме. Яна перадае каманды ад мозгу мускулатуры, органаў, тканін і апрацоўвае сігналы, якія ідуць ад іх. У якасці своеасаблівага носьбіта дадзеных выкарыстоўваецца нервовы імп...

Куды паступаць пасля 11 класа? Якую выбраць прафесію?

Пры выбары сваёй будучай прафесіі не варта абапірацца на чые-то рэкамендацыі і парады, тым больш не трэба падпарадкоўвацца сваім бацькам, якія даволі часта вырашаюць без вас самастойна, куды паступіць пасля 11 класа. Варта задумацца, наколькі паспяхо...

Крывяносная сістэма жывёл, як вынік эвалюцыйнага развіцця свету

Крывяносная сістэма жывёл прайшла доўгі шлях фарміравання ў ходзе эвалюцыйнага развіцця свету. Яна ўтварылася на месцы рудыментарных частак першаснай паражніны цела, якая ў вышэйшых жывёл была выцесненая целломом, або другаснай паражніной цела. У пра...

Броўнаўскі рух часціц, коллоидов і завісяў ўзнікае з прычыны цеплавога руху часціц навакольнага асяроддзя і іх хаатычных удараў аб дадзеную малекулу. У выніку такіх удараў мікрачасціны бязладна перасоўваюцца ў прасторы (дысперсійнай асяроддзя). Гэтыя перамяшчэння атрымліваюцца ў выніку дзеяння удараў за пэўны час даследаванні (у адну секунду пэўная малекула можа адчуваць да 1020 удараў). Улічваючы тое, што малекулы невялікіх памераў атрымліваюць неаднолькавае колькасць удараў з розных бакоў, яны рухаюцца ў розных напрамках. Пры дыяметры мікрачасцін больш за пяць мікраметраў броўнаўскі рух практычна не назіраецца. Павелічэнне памераў і малекулярнай масы іх кампенсуе ўдары. Таму часціцы з вялікі малекулярнай масай (да пяці мікраметраў) здзяйсняюць толькі вагальныя кручэння.

Броўнаўскі рух і дыфузія

У выніку дзеяння броўнаўскага, а таксама цеплавога руху адбываецца выраўноўванне канцэнтрацыі малекул па ўсім аб'ёме раствора. Дыфузія можа працякаць у коллоідных і сапраўдных растворах.

Асматычны ціск абумоўліваецца наяўнасцю міцэлы. З прычыны вялікіх памераў малекул і нязначных канцэнтрацый іх ціск вельмі нізкая. Вядома ж, частка аналізаванай ціску у коллоідных растворах шмат у чым залежыць ад наяўнасці прымешак разнастайных электралітаў. Такім чынам, высокамалекулярныя растворы — поліцукрыдаў, каўчуку, бялкоў — пры 10-12 працэнтнай канцэнтрацыі валодаюць значным асматычным ціскам. Дзякуючы спецыяльным прыборам (осмометры), было вызначана асматычны ціск плазмы крыві, якое ў сярэднім складае каля 25 мм ртутнага слупа. Даказана, што дадзенае ціск прямопропорционально канцэнтрацыі раствораных рэчываў як у коллоідных, так і сапраўдных растворах.