Просты па віне працадаўцы: афармленне, патрабаванні і правілы

Практычна кожнае вытворчае прадпрыемства ў працэсе працы вымушана сутыкацца з прастоямі. Яны прадстаўлены прыпыненнем працы кампаніі па розных прычынах. Найбольш часта сустракаецца просты па віне працадаўцы. Важна разабрацца, як правільна афармляецца гэты працэс, як аплачваецца дадзены перыяд спецыялістам, а таксама з якімі цяжкасцямі можа сутыкнуцца кампанія.

Паняцце прастою

Просты прадстаўлены спецыяльным метадам захавання за работнікамі працоўных месцаў, у працэсе прыпынення працы прадпрыемства па розных прычынах. Такая сітуацыя на працы лічыцца непрыемнай як для саміх работнікаў, так і для кіраўніцтва арганізацыі. Кампанія вымушана сутыкацца з стратамі, а супрацоўнікі не атрымліваюць поўную зарплату.

У арт. 72.2 ТК прыводзіцца паняцце прастою. Ён прадстаўлены часовай прыпыненнем працы прадпрыемства. Звычайна прычынамі выступаюць розныя праблемы, якія ўзнікаюць у арганізацыі, тэхналагічным працэсе, тэхнічным аснашчэнні або эканамічнай галіне.

Па якіх прычынах ўзнікае просты?

Найбольш часта просты з'яўляецца па такіх прычынах:

• Падзенне попыту на выпускаемую прадукцыю, прычым яно можа быць вострым або паступовым.
• Адсутнасць камплектуючых матэрыялаў, неабходных для працы.
• Вытворчае абсталяванне становіцца няспраўным і непрыдатным для далейшага выкарыстання.
• Эканамічныя цяжкасці, якія ўзнікаюць у кіраўніцтва фірмы, таму ствараюцца істотныя перашкоды для паўнавартаснай працы кампаніі.

Працэс абавязкова суправаджаецца значным падзеннем прыбытку арганізацыі, таму і зарплата работнікам істотна памяншаецца. Калі прычынай выступае паломка абсталявання, то абавязкам работніка выступае своечасовае апавяшчэнне кіруючага складу прадпрыемства аб такой сітуацыі. Калі гэтага не будзе выканана, то можа прыцягвацца супрацоўнік да матэрыяльнай адказнасці за парушэнне.

Хто можа быць вінаватым?

Просты можа закранаць як усіх работнікаў, так і асобнага супрацоўніка. Ён можа паўплываць на канкрэтны аддзел або цалкам на ўсё прадпрыемства. Прычын для яго ўзнікнення маецца мноства, але вінаватым можа быць:

• Работнік прадпрыемства, які можа скрасці абсталяванне або матэрыялы, парушыць дысцыпліну, усталяваную на працы. Таксама нярэдка спецыялісты ігнаруюць асноўныя правілы тэхнікі бяспекі.
• Просты па віне працадаўцы гэтак жа сустракаецца досыць часта, прычым, звычайна гэта звязана з змяненнем профілю работы прадпрыемства, з эканамічнымі праблемамі ў арганізацыі або парушэннем пунктаў дагавора, складзенага паміж кіраўніцтвам кампаніі і наёмнымі работнікамі.
• Абставіны, на якія не можа паўплываць работнік або працадаўца, прычым сюды адносіцца купля бракаванага абсталявання, эканамічны крызіс у краіне, розныя стыхійныя бедствы і катастрофы.

Калі асноўнай прычынай прастою выступае паломка абсталявання, то супрацоўнік кампаніі ў пісьмовым выглядзе павінен апавясціць аб узніклай праблеме кіраўніцтва. Калі начальства не рэагуе на гэтую заяву, а карыстацца ў далейшым невыпраўленыя агрэгатамі немагчыма, то ўзнікае просты па віне працадаўцы. У гэтым выпадку супрацоўнікі павінны ведаць, якая ім будзе выплачана зарплата і як яны павінны паводзіць сябе далей на прадпрыемстве. Па ст. 157 ТК такая сітуацыя сведчыць аб тым, што супрацоўнік справіўся са сваімі абавязкамі, таму яго не атрымаецца прыцягнуць да адказнасці.

Віды прастою

У залежнасці ад таго, каго закранае прыпыненне працэсу вытворчасці, вылучаюцца віды прастою:

• Лакальны, які мае дачыненне толькі да аднаму работніку або некалькім супрацоўнікам, напрыклад, зламаўся толькі адзін агрэгат, якім кіруе два чалавекі.
• Масавы, на падставе якога цалкам закранаецца ўсё прадпрыемства, таму не могуць усе штатныя работнікі спраўляцца са сваімі абавязкамі.

Па працягласці вымушаны прастой па віне працадаўцы можа быць кароткачасовым, таму звычайна праблема вырашаецца на працягу адной працоўнай змены, а таксама ён можа быць доўгім, прычым нярэдка такое прыпыненне працы можа доўжыцца ад пары дзен да некалькіх тыдняў.

Па якіх прычынах ўзнікае просты з-за працадаўцы?

Найбольш часта даводзіцца сутыкацца з тым, што адсутнічае праца ў кампаніі з-за розных фактараў, на якія ўплывае кіраўніцтва. Таму прастой па віне працадаўцы можа быць абумоўлены рознымі прычынамі:

• Тэхналагічныя. Да гэтай катэгорыі ставіцца змена вытворчага працэсу, так як патрабуецца выпускаць іншую прадукцыю або цалкам змяняецца напрамак работы прадпрыемства.
• Эканамічныя. Гэтыя прычыны заключаюцца ў адсутнасці фінансаў для працягу працы. З-за нізкага попыту на прадукцыю таксама можа паўстаць эканамічны крызіс у кампаніі.
• Арганізацыйныя. Мяркуюць, што кіраўніцтва прадпрыемства не можа своечасова прыняць важныя і правільныя рашэнні. У некаторых выпадках могуць узнікаць парушэнні звязаныя з арганізацыяй працоўнага працэсу.
• Тэхнічныя. Асноўная прычына можа заключаць ў тым, што ўкампаніі выкарыстоўваецца састарэлае абсталяванне, якое не можа выконваць тыя ці іншыя дзеянні. Таксама сюды ўваходзяць рэгулярныя паломкі агрэгатаў, збоі ў ПА або адсутнасць электрычнасці па розных прычынах.

Усе гэтыя падставы пералічваюцца ў арт. 72.2 ТК, прычым яны ўзнікаюць з-за кіраўніцтва кампаніі.

Якімі надзяляюцца правамі і абавязкамі работнікі?

Кожны чалавек, які працуе на вытворчым прадпрыемстве, павінен разабрацца, як правільна паводзіць сябе пры прыпынку працы, як просты аплачваецца па віне працадаўцы, а таксама якія ўзнікаюць абавязкі ў саміх рабочых. Толькі пры юрыдычнай пісьменнасці грамадзяне могуць абараняць свае правы.

Па ТК просты па віне працадаўцы можа быць абумоўлены рознымі прычынамі, але ён суправаджаецца наступнымі момантамі:

• падчас прастою работнікі могуць не наведваць месца працы;
• каб не причислялось адсутнасць на працоўным месцы да прогулу, патрабуецца загадзя агаворваць з працадаўцам правілы паводзін работнікаў падчас прыпынку працы;
• выдаецца загад кіраўніцтвам, у якім паказваецца пачатак прастою;
• работнікі павінны быць гатовыя вярнуцца на працоўны час у любы момант, для чаго яны апавяшчаюцца працадаўцам па тэлефоне або іншымі спосабамі;
• калі працадаўца патрабуе, каб усе работнікі напісалі заяву на адпачынак, які можа быць аплачваным або за іх кошт, то гэта з'яўляецца парушэннем, таму грамадзяне не могуць скардзіцца ў працоўную інспекцыю;
• працадаўца можа прапанаваць спецыялістам пераклад на іншую пасаду і месца працы, калі маецца ў кампаніі свабодная вакансія, але такая прапанова павінна ўлічваць досвед працы і кваліфікацыю работніка;
• толькі са згоды самога супрацоўніка можна пераважыць яго на ніжэйшую пасаду.

Калі кіраўніцтва кампаніі ўсведамляе, што проста будзе працяглы, то многія работнікі могуць часова пераводзіцца на іншую пасаду. Калі маецца віна працадаўцы пры простае, то супрацоўнікі могуць адмовіцца ад такой прапановы. Калі ж яны згаджаюцца, то ўлічваюцца правілы працэсу:

• часовы пераклад не можа афармляцца на тэрмін, які перавышае адзін год;
• абавязкова патрабуецца згоду ад спецыяліста на пераклад, калі плануецца працэс на тэрмін ад аднаго месяца;
• не дапускаецца, каб зарплата была менш за сярэдні заробак, які выплачваўся работніку на ранейшым месцы працы.

Дадаткова пераклад павінен афармляцца афіцыйнымі дакументамі.

Важна ведаць, які памер прастою па віне працадаўцы, калі адмаўляецца работнік пераводзіцца на іншую пасаду, таму проста не выконвае якія-небудзь працоўныя абавязкі.

Якія сацыяльныя гарантыі прапануюцца работнікам?

Так як просты узнік выключна па віне працадаўцы, то абавязкова ўсе супрацоўнікі, якія вымушаныя прыпыніць працоўную дзейнасць, павінны ведаць, на якія сацыяльныя гарантыі, яны могуць разлічваць. Сюды адносіцца не толькі аплата прастою па віне працадаўцы ва ўстаноўленым памеры, але і іншыя абавязкі кампаніі:

• разлік і пералік дапаможнікаў, калі работнік выходзіць на бальнічны, таму перадае па месцы працы лісток непрацаздольнасці;
• афармленне дадатковага водпуску па стандартнай схеме;
• час прастою абавязкова ўключаецца ў працоўны стаж работнікаў, таму супрацоўнікі кампаніі могуць не хвалявацца, што такая сітуацыя не прадпрыемстве можа негатыўна адбіцца на памеры іх будучай пенсіі;
• не паказваюцца ў працоўных кніжках перыяды прыпынення працы;
• права афармляць штогадовы водпуск, які аплачваецца працадаўцам, захоўваецца за спецыялістамі, прычым на гэта не ўплывае, як доўга доўжыцца просты;
• за ўсімі работнікамі захоўваюцца іх працоўныя месцы.

Значным мінусам з'яўляецца тое, што не ўключаюцца перыяды прастою ў той стаж, які неабходны, каб грамадзяне датэрмінова выходзілі на пенсію. Дадаткова аплата прастою па віне працадаўцы ТК РФ залежыць ад заробку, але заўсёды будзе менш сярэдняга заробку за мінулыя перыяды працы.

Якія дзеянні выконваюцца працадаўцам пры ўзнікненні прастою?

Першапачаткова апавяшчаецца кіраўніцтва кампаніі аб тым, што з'явіліся пэўныя збоі ў працы. Яны могуць быць звязаны з рознымі прычынамі, але пры гэтым часта можна адразу ўсталяваць, што вінаватым такога працэсу з'яўляецца менавіта працадаўца. Таму выконваюцца пры такіх умовах дзеянні:

• Выяўляецца вінаваты, а калі ім выступае кіраўніцтва фірмы, напрыклад, паломка паўстала з-за адсутнасці тэхнічнага абслугоўвання агрэгата або выкарыстання састарэлага абсталявання, то здзяйсняюцца ўсе дзеянні, неабходныя для ліквідацыі паломкі або іншых прычын прастою.
• Выдаецца загад аб вымушаным простае, у які ўносяцца розныя значныя звесткі. Да іх ставіцца дата спынення працоўнага працэсу. Пералічваюцца ўсе супрацоўнікі, якія засталіся без магчымасці выконваць свае працоўныя абавязкі. Пазначаецца памер аплаты прастою па віне працадаўцы, а таксама паказваецца, што адсутнічаюць работнікі, якія з'яўляюцца адказнымі за працэс.
• З атрыманым дакументам павінны азнаёміццаусе работнікі, якія не могуць працягваць працу.

Выплата заробку ажыццяўляецца на падставе звестак з арт. 157 ТК. Толькі пасля выдання загаду афіцыйна рэгіструецца пачатак прастою.

Як правільна афармляецца?

Пасля выдання загаду, дадаткова павінны выконвацца пэўныя дзеянні кіраўніцтвам фірмы, для чаго ўлічваюцца нормы ТК. Як аформіць просты па віне працадаўцы? Для гэтага выконваюцца паслядоўныя дзеянні:

• Фармуецца акт. У ім паказваецца, па якой прычыне ўзнік просты.
• Выдаецца распарадчы дакумент. У яго ўключаюцца звесткі аб тым, як доўга не змогуць работнікі прыступіць да сваіх працоўных абавязкаў. Паказваецца, што супрацоўнікі павінны па-ранейшаму прыходзіць на працу ці ж могуць знаходзіцца дома да таго моманту, пакуль іх не выкліча кіраўніцтва.
• Пры неабходнасці праводзіцца расследаванне, закліканае вызначыць дакладную прычыну спынення працы.
• Вырабляюцца ўсе меры, каб ліквідаваць паломку або іншыя праблемы, якія ўзніклі на вытворчасці.

Калі працадаўца патрабуе ад супрацоўнікаў, каб яны аформілі заяву на адпачынак, яны могуць смела адмаўляцца выконваць дадзенае даручэнне. Пры ціску з боку начальства, імі можа складацца калектыўная скарга ў працоўную інспекцыю.

Як аплачваецца?

Выплаты, якія атрымліваюцца работнікі, якія не выконваюць свае працоўныя абавязкі, залежаць ад таго, хто з'яўляецца вінаватым у такой сітуацыі на прадпрыемстве.

Як просты аплачваецца па віне працадаўцы? Пры такіх умовах у арт. 157 ТК паказваецца, што аплата роўная 2/3 ад сярэдняга заробку спецыяліста. Калі ж вінаваты не быў выяўлены, таму меліся абставіны, на якія не маглі паўплываць супрацоўнікі або кіраўніцтва, то аплата вырабляецца ў памеры 2/3 ад акладу. Калі даказаная віна канкрэтнага спецыяліста, то ён не атрымлівае заробак за ўвесь тэрмін прастою.

Па ТК просты па віне працадаўцы аплачваецца на падставе дакладнага колькасці дзён, на працягу якіх спецыялісты не могуць прыступіць да сваіх асноўных абавязкаў. Нярэдкімі з'яўляюцца сітуацыі, калі патрабуецца вырабіць разлік для чалавека, які яшчэ не прапрацаваў у кампаніі нават аднаго месяца. У гэтым выпадку не атрымаецца вызначыць сярэдні заробак, таму ўлічваюцца дадзеныя аб яго акладзе.

Спаганяецца ці падатак?

Усе пералічэння, прадстаўленыя аплатай дзён прастою, з'яўляюцца прыбыткам работніка. Па ТК вымушаны прастой па віне працадаўцы павінен адлюстроўвацца ў дакументацыі кампаніі. Аплата працаўнікоў прылічаецца да внереализационным расходах прадпрыемства.

З дадзеных сум адымаюцца падаткі і зборы за работнікаў, таму яны прылічаюцца да стандартнай зарплаты спецыялістаў.

Як паступіць пры адсутнасці аплаты?

Многія прадпрыемствы працуюць з рэгулярнымі парушэннямі асноўных патрабаванняў заканадаўства. Па ТК РФ просты па віне працадаўцы павінен правільна аплачвацца, але нярэдка работнікам даводзіцца сутыкацца з тым, што іх прымушаюць выйсці ў неаплатны адпачынак ці проста не выдаецца ім заробак за ўсе тыя дні, калі яны не маглі з-за кіраўніцтва спраўляцца са сваімі службовымі абавязкамі.

Такая сітуацыя з'яўляецца парушэннем закона, таму складаецца першапачаткова прэтэнзія на імя кіраўніка фірма. Калі няма ніякай рэакцыі на гэты дакумент, то прыйдзецца звяртацца да работнікам працоўнай інспекцыі. Зусім можна спагнаць маральную шкоду праз суд.

Такім чынам, прастоі лічацца непрыемнымі сітуацыямі на любым прадпрыемстве. Яны могуць узнікаць па віне работнікаў або працадаўцаў. У апошнім выпадку павінны захоўвацца за ўсімі спецыялістамі розныя сацыяльныя гарантыі. Працадаўца павінен пісьменна разлічваць зарплату супрацоўнікаў падчас прыпынення працы. Патрабуецца пісьменна афармляць просты, таму выдаецца спецыяльны загад і праводзіцца расследаванне. Калі працадаўца парушае патрабаванні заканадаўства, таму не аплачвае просты работнікам, не афармляе пісьменна гэты перыяд або неправамерна ўсталёўвае вінаватасць якога-небудзь спецыяліста, то гэта з'яўляецца падставай для напісання скаргі ў працоўную інспекцыю або падачы пазову ў суд.